Görme Engelli Bir Halk Şairinin Fiziksel Dünyaya Dair Algısı: Fehmi Gür Örneği
Özet Görüntüleme: 26
/ 
PDF İndirme: 36
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.15448071Anahtar Kelimeler:
Halk Şiiri, âşık, Fehmi Gür, tabiat, söz varlığıÖzet
Bilimle sanatın farklı sahalarında görme engelliler önemli bir yere sahip olmuştur. Türk kültüründe de görme engelli olduğu hâlde yaratıcılıkları ve eserleri ile toplumu aydınlatan bilim insanıyla sanatkârların sayısı epeyce fazladır. Türk Halk Edebiyatında doğayla ilgili ögeler genellikle soyut ifadelerle sevgiliyi betimlemek için tercih edilmiştir. Âşıklar yapıtlarında sevgiliden söz ederken doğa ögelerinden yararlanmıştır ve ardından doğayı doğrudan şiirlerine konu etmişlerdir. Görme engelli âşıkların görme kabiliyetlerini yaşamlarının belli bir aşamasında yitirmelerine ya da doğuştan görme engelli olmalarına karşın tabiat ile alakalı eserler vermeleri dikkatleri çekmektedir. Bu çalışmada görme engelli olan âşık Fehmi Gür’ün şiirleri sözcük dağarcığı açısından incelenmiştir, doğayı nasıl algıladığı ve görmediği hâlde nasıl anlattığı belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışma nitel araştırma metoduyla, betimsel tarama yaklaşımı kullanılmak suretiyle yapılmıştır. Araştırma, Ramazan Çiftlikçi tarafından hazırlanan Arapgirli Halk Şairi Fehmi Gür adlı kitapta yer alan şiirlerle sınırlandırılmıştır. Fehmi Gür Malatya’nın Arapgir ilçesinde yaşamış, şiirlerini hece ölçüsü ile yazan ve mahlas olarak adını kullanan bir şairdir. Toplumdaki aksaklıkları, yanlışlıkları, sosyal yozlaşmaları şiirlerinde yoğun biçimde işlemiştir. Görme engelli olan Fehmi Gür’ün eserlerinde görme yetisinin yerini sezgi ve hissetmenin alması, duygu yoğunluğuyla tabiatı betimleme becerisi dikkate şayandır. Bu durum görememenin bir engel olmaktan çıkıp sanat üretimi için bir motivasyon kaynağına dönüşebileceğini ortaya koymaktadır. Fehmi Gür’ün fiziksel dünyayı iç dünyasında kurduğu tabiat algısı veya gelenekten beslenmek suretiyle yapıtlarına yansıttığı belirlenmiştir.
Referanslar
Aksan, D. (2013). Şiir dili ve Türk şiir dili (7.Basım). Ankara: Bilgi Yayınevi.
Çiftlikçi, R. (2000). Arapgirli halk şairi Fehmi Gür hayatı- sanatı- bütün şiirleri I-II. Malatya Belediyesi Kültür Yayınları.
Çiftlikçi, R. (2000). Arapgirli halk şairi Fehmi Gür hayatı- sanatı- bütün şiirleri I-II. Malatya Belediyesi Kültür Yayınları.
Doykun, S. (2023). Görme engelli âşıklar ve tabiat algısı. Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, (59), 16-30.
Gür, N. (2017). Babam Fehmi Gür’ün hayat hikâyesi ve şiirleri. Ankara: Sonçağ Yayınları.
Kavruk, H. ve Özer, M. (2006). Geçmişten günümüze Malatya şairleri. Malatya Belediyesi Yayınları.
Özbalcı, M. (2014). Şiire ve şaire dair bazı notlar. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5 (1), 221-231.
Özdemir, E. (2014). Açıklamalı- örnekli edebiyat sözlüğü. Ankara: Bilgi Yayınevi.
Özdemir, Y. (2019). Fehmi Gürün seçilmiş şiirlerinde değerler eğitimi ve söz varlığı (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Parlatır, İ. (2009). Osmanlı Türkçesi sözlüğü (2. Baskı). Ankara: Yargı Yayınları.
Şahin, Ç. (2010). Verilerin analizi bilimsel araştırma yöntemleri (Editör: Kıncal, R.). Ankara: Nobel Yayıncılık.
Şahin, H. (1998). Fehmi gür’ün şiirlerinde nasihat ve yergi, Türk halk kültüründen derlemeler. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
Şahin, M. Ü. (1999). Fehmi Gür’ün dil ve üslup özellikleri. Arapgir Postası. 19.03.1999
Şentürk, A. (1979). Arapgirli Fehmi Gür. Türk Folklor Araştırmaları, 363-375.
Tekçe, E. (1998).). Arapgirli Fehmi Gür’ün hayatı, sanatı ve şiirleri (Yayınlanmamış Lisans Tezi). İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi.
Toklu, M.O. (2003). Şiir dili ve çevirisi. Ankara: Akçağ Yayınları.
Tolar, O.N (2018). Şiir ve poisesis olarak modern Türk şiiri (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi.
Türk Dil Kurumu. (t.y.). Sozluk.gov.tr Güncel Türkçe Sözlük içinde. 30 Ekim, 2024, tarihinde https://sozluk.gov.tr/?ara=şiir adresinden erişilmiştir.
Türk Dil Kurumu. (t.y.). Sozluk.gov.tr Güncel Türkçe Sözlük içinde. 30 Ekim, 2024, tarihinde https://sozluk.gov.tr/?ara=sözvarlığı adresinden erişilmiştir.
Ünalan, Ş. (2005). Dil ve kültür (3. Baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık
Yakıcı, A. ve Diğerleri (2004). Üniversiteler için Türkçe 1- yazılı anlatım. Ankara: Bilge Yayınları.
Yalvaç, C. (1985) Büyük halk şairi Arapgirli Fehmi Gür. Görüş. 8- 12.3.
Yardımcı, M. (2012). Arapgirli âşık Fehmi Gür, hayatı-sanatı şiirlerinden örnekler. Bağlantı. https://turkoloji.cu.edu.tr/HALK%20EDEBIYATI/mehmet_yardimci_fehmi_gur.pdf
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2000). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 International Journal of Educational and Social Sciences
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
